იხილეთ ვრცლად სტატია - განათლების მიღების პროცესი – თავისუფლებისკენ სწრაფვა თუ ჩაგვრა?
სკოლებში შემოსაზღვრული განათლების წესი ხელს უწყობს და განავითარებს დაპირისპირებას, რადგან ამ მეთოდის მიდგომა სწავლებისადმი და მასთან დაკავშირებული პრაქტიკა ჩაგვრის საზოგადოებას ასახავს. კერძოდ:
- მასწავლებელი ასწავლის – მოსწავლეები სწავლობენ.
- მასწავლებელმა ყველაფერი იცის, მოსწავლეებმა – არაფერი.
- მასწავლებელი ფიქრობს – მოსწავლეთა ნაცვლად ფიქრობს.
- მასწავლებელი ლაპარაკობს – მოსწავლეები მორჩილად უსმენენ.
- მასწავლებელი დისციპლინას ამყარებს – მოსწავლეები ემორჩილებიან დისციპლინას.
- მასწავლებელი აკეთებს არჩევანს და თავს ახვევს ამ არჩევანს – მოსწავლეები ემორჩილებიან.
- მასწავლებელი მოქმედებს – მოსწავლეებს აქვთ ილუზია მასწავლებლის მოქმედების წყალობით.
- მასწავლებელი განსაზღვრავს სწავლების პროგრამის შინაარსს – მოსწავლეები (რომლებსაც ისედაც არავინ არაფერს ეკითხება) ეთანხმებიან მას.
- მასწავლებელი არ მიჯნავს ცოდნის ძალას მისი პროფესიული ძალისგან და ამით უპირისპირებს მას მოსწავლეთა თავისუფლებას.
- სწავლების პროცესში მასწავლებელი სუბიექტია, მაშინ როცა მოსწავლეები მხოლოდ სწავლების ობიექტები არიან. (ფრეიერი, პ.)